Błota namorzynowe i ich znaczenie dla raf koralowych

Akwarystyka morska rozwinęła się przez ostatnie dziesięciolecia w takim stopniu ,aby pozwolić nam hodować większość organizmów pochodzących z raf koralowych – od prostych korali miękkich po trudniejsze twarde, aż do korali SPS. Jednak istnieje rodzaj korala, którego hodowla, jest dla największych autorytetów akwarystycznych jedynie marzeniem. Jest nim –Dendronephthya spp. W naturalnym środowisku koralowiec występujący niemal w każdym zakątku mórz tropikalnych i jest jednym z najbardziej popularnych koralowców występujących na rafach koralowych, występując w kilkunastu odmianach barwnych.  Koralowiec ten jest tak wymagający, że aż praktycznie niemożliwy w utrzymaniu przez dłuższy okres czasu. Co jest najciekawsze to to, iż wcale nie za względu na jakość oraz parametry wody do jego hodowli, ale na brak odpowiedniego rodzaju pokarmu. Wielu naukowców – akwarystów próbuje się z tym koralowcem zmierzyć, ale wciąż bez oczekiwanego skutku. Jednak łącząc kilka faktów z życia rafy koralowej, jedynym elementem którego wciąż brakujące w domowych hodowlach koralowców jest –Błoto namorzynowe.  

Przedstawiciele rodzaju Dendronephtya występują w kilkunastu odmianach barwnych (Fot. Seweryn Łukasiewicz)

Dlaczego akurat błota namorzynowe? 

Błoto namorzynowe jest to osad z odpadów rozkładu biologicznego powstałego w strefie przybrzeżnej lasu namorzynowego(mangrowego). Błoto namorzynowe jest to największe skupisko bakterii występujące na Ziemi. Składa się głównie z bakterii, mikroelementów oraz substancji organicznych.
Lasy namorzynowe stanowią siedlisko dla wielu gatunków zwierząt, zarówno wodnych jak i lądowych. Występują tam również gatunki specyficzne tylko dla tego regionu jak np. Poskoczek Mułowy, który odgrywa bardzo ważną funkcje w natlenianiu błota namorzynowego przez budowę kanalików.

Poskoczek mułowy (Źródło: Google)

Mangrowce przystosowały się do życia na granicy lądu i morza w bardzo zróżnicowanym zasoleniu. Ich cechą charakterystyczną jest także system korzeniowy, który pozwala tym roślinom na utrzymanie się w bardzo błotnistym terenie. Rodzaj korzeni podporowych stabilizuje roślinę w grząskim gruncie. Mangrowce posiadają również pneumatofory, czyli korzenie oddechowe pozwalające roślinie dostarczać tlen. System korzeniowy wytworzył bardzo mechanizm filtracji oddzielający sól od wody, aby ograniczyć dostęp soli do wnętrza rośliny. Postać licznych rozgałęzionych korzeni oraz konarów stanowi naturalny filtr pomiędzy lądem a oceanem.

Możemy tu powiedzieć, że rozciągający się las namorzynowy w strefie równikowej jest naturalną barierą ochronną dla wybrzeża przed dużymi falami  oraz ochroną wód rafowych przed nadmiarem materii organicznej od strony lądu. Ujścia rzek niosące z głębi lądu bardzo duże pokłady resztek organicznych oraz mineralnych osadów skalnych są naturalnie odfiltrowane dzięki systemowi plątaniny korzeni mangrowców. Dzięki tym cechom jest to najbogatszy ekosystem na Ziemi.  Las namorzynowy pełni także role,, przedszkola’’ dla setek gatunków zwierząt morskich jak i słodkowodnych oraz lądowych i ptaków. Dzięki pływom morskim błoto namorzynowe dostaje się do strefy przybrzeżnej w której występują rafy koralowe .Potężne masy pokarmu w postaci mułu zawierającego mikroelementy ,bakterie, związki odżywczego białka ,witaminy czy aminokwasy dostają się do wody strefy przybrzeżnej. Dawka takiej bomby kalorycznej jest powtarzana przeciętnie co ok 12 godzin. Za pomocą prądów morskich dostaje się do większości stref rafotwórczych karmiąc przy tym koralowce, a szczególnie niefotosyntetyzujące jakimi są właśnie koralowce z rodziny Dendronephthya oraz wszystkie filtratory. Jest to też pokarm dla pokładów zooplanktonu, bakterio-planktonu czy fitoplanktonu.

Dendronephtya sp. (Fot. Seweryn Łukasiewicz)

Ze względu na powyższe cechy, nie można zignorować błot namorzynowych w analizie łańcuchów pokarmowych raf koralowych. Niestety, na obecną chwilę odtworzenie środowiska lasów namorzynowych w skali akwarystycznej jest bardzo trudne choć prowadzone są już w tym kierunku badania. 

Postaram się opisać wyniki przeprowadzonych badań i testów w kolejnych artykułach poświęconych hodowli koralowców NP. Mam także nadzieję, że podobny projekt prowadzony przez naszych kolegów w Holandii pod kierownictwem Dr Tima Wijgerde zakończy się sukcesem. Tu napisaliśmy więcej o projekcie Tima

Niestety rozwój cywilizacji jest największym zagrożeniem dla subtropikalnych lasów namorzynowych, a zarazem dla środowiska raf koralowych. Korzyści jakie dają lasy namorzynowe są niepodważalne dlatego tak ważne jest, aby utrzymać ich powierzchnie możliwie dużą. My akwaryści morscy powinniśmy mieć jak największą rolę w ochronie tego niedocenianego obszaru pasa równikowego, gdyż ochrona lasów namorzynowych pozwala na odbudowę i utrzymanie raf koralowych, które również dzięki naszemu hobby jest narażone.

Damian Pogorzelski