Makroglony i ich hodowla
Jedną z najważniejszych zalet makroglonów jest łatwość ich hodowli. Jest to również najprostsza droga by dodać nieco koloru do akwarium i zwiększyć różnorodność. Żaden prawdziwy ekosystem nie będzie bez nich kompletny, jest to również niezwykle tani sposób na sprawienie, by zbiornik wyglądał ciekawiej.
Kilka faktów na temat makroglonów:
* W przeciwieństwie do niepożądanych mikroglonów, makro (za wyjątkiem tych należących do rodzaju Caulerpa) nie rozprzestrzeniają się zbyt szybko w zbiorniku i nie sprawiają problemów.
* Makroglony usuwają azotany i podnoszą jakość wody.
* Dają rybom naturalne schronienie i sprawiają, że czują się one lepiej. Na przykład, przeżycie pławikoników jest uzależnione od obecności makroglonów i morskiej trawy.
* Większość makroglonów będzie bez problemu rosła przy oświetleniu mniejszym niż to potrzebne do hodowli koralowców.
* Makroglony zwiększają stężenie tlenu rozpuszczonego w wodzie.
* Są wytrzymałe, bez problemu przetrzymają wahania parametrów wody lepiej niż korale, co czyni je idealnymi dla początkujących morszczaków.
Największym zmartwieniem akwarysty który hoduje makroglony jest sytuacja, kiedy “roślina” (makro nie są roślinami naczyniowymi w ścisłym znaczeniu tego słowa, jednak termin ten jest używany w stosunku do glonów zarówno przez hobbystów jak i naukowców), ma tendencje do rozmnażania generatywnego. Uwalniane są wtedy do wody spory, z każdej wykształci się nowy osobnik, przy czym roślina macierzysta obumiera. Zazwyczaj jest to skutek zbyt słabego oświetlenia, co powoduje dwa problemy. Po pierwsze, do wody uwalniają się duże ilości składników pokarmowych, których obecność może spowodować wzrost stężenia azotanów, jednak ważniejszym problemem jest wzrost zużycia tlenu.
Nadmierne stężenia azotanów można ograniczyć, jeśli martwa roślina zostanie usunięta ze zbiornika, pozostałe makro wykorzystają nadmiar składników pokarmowych i równowaga zostanie zachowana.
Makro produkują tlen w czasie dnia, natomiast w nocy uwalniają dwutlenek węgla. Jeśli oświetlenie w zbiorniku będzie niewystarczające przez dłuższy okres czasu, rośliny zaczną uwalniać więcej dwutlenku węgla niż zazwyczaj. Spowoduje to nasycenie wody tym gazem, a w rezultacie wahania pH które, jeśli będą spore, mogą spowodować masowe zgony w akwarium.
Jest kilka sposobów poradzenia sobie z tym problemem. Pierwszy i najlepszy to posiadanie, oprócz zbiornika głównego, sumpa z refugium, w którym zastosujemy „odwrócony cykl świetlny” (co oznacza, że jeśli nad zbiornikiem głównym światło jest włączone, to nad refugium jest wyłączone, i na odwrót). Wtedy w jednym zbiorniku powstaje tlen, w drugim dwutlenek węgla i równowaga zostaje zachowana. Innym sposobem jest zastosowanie dobrej cyrkulacji, w wyniku czego odbywa się intensywna wymiana gazowa między wodą a powietrzem atmosferycznym. Jeśli jesteś początkujący, staraj się nie trzymać glonów mających tendencję do uwalniania spor (jak Caulerpa, na przykład). Dokładnie opisaliśmy ryzyko, jakie niesie uprawa sprzedawanych przez nas glonów w sekcji Growning Guide
Nie przerażaj się potencjalnymi kłopotami związanymi z hodowla makroglonów. Wiele z naszych roślin rozmnażało się płciowo, ale żaden z naszych zbiorników nie ucierpiał z tego powodu. Jest to po prostu jedna z rzeczy, na które trzeba zwrócić uwagę planując swój morski zbiornik roślinny.
Używanie makro do filtracji i pozbycia się niepożądanych mikroglonów.
Wszystkie makroglony usuwają z wody niekorzystne dla akwarium fosforany i azotany, które stanowią doskonałe źródło pokarmu dla mikroglonów. Konkurujące z nimi makro konsumują składniki odżywcze i eliminują niechciane glony.
Gdy zbiornik, który będziesz używać jako refugium, będzie widoczny, postaraj się dobrać zróżnicowane gatunki makro. Jeśli jesteś uzależniony od tego hobby tak jak my, projektowanie nowego akwarium będzie stanowić wielką frajdę. Jeżeli natomiast akwarium z glonami będzie niewidoczne, użyj gatunków, które najlepiej filtrują wodę.
Glony dzielą się na 3 grupy, krasnorosty (najbardziej zróżnicowane), brunatnice i zielenice. Te ostatnie najlepiej radzą sobie z oczyszczaniem wody, mają także większe tempo wzrostu. Zarówno Caulerpa jak i Chaeto [Chaetomorpha] rosną bardzo szybko jednak, o czym wspominaliśmy wcześniej, Caulerpa nie jest tak bardzo polecana. Scroll Algae [gatunki należące do rodzajów Lobophora i Padina] jest jednym z najlepszych glonów do usuwania azotanów i fosforanów, należącym do brunatnic, natomiast wśród krasnorostów bardzo dobrze sprawdzają się Spider Algae [Nitella flexilis] i Gracilaria- jednak ustępują pod względem wydajności Chaeto. Mangrowce (to rośliny naczyniowe, nie glony) są, naszym zdaniem, najlepsze do filtracji, jednak powinny być hodowane wraz z chaetomorphą, wyniki będą jeszcze lepsze. Taka filtracja jest pospolita w naturze, Chaetomorpha często spotykana jest w mangrowych zaroślach.
Niektóre makroglony zaliczają się do tzw. glonów wapiennych, co oznacza, że magazynują wapń, pobierany z wody, przez co stają się one sztywniejsze. Popularne w akwarystyce morskiej makroglony wapienne to Halimeda i Shaving Brush plants [rodzaj Penicillus- w Polsce praktycznie niespotykany w sklepach]. Sprzedawane przez nas Flame Algae [Bryothamnion sp.], Fire Fern [także Bryothamnion sp.] czy Scroll Algae również należą do glonów wapiennych. Mimo że potrafią przetrwać w akwariach o niskim poziomie wapnia, potrzebują tego pierwiastka na poziomie między 400 a 450 ppm by się rozwijać. Dozowanie jodu pomaga utrzymać rośliny przy życiu, co więcej można go dostać w niemal każdym sklepie z akwarystyką morską. Zanim dodasz jakiekolwiek suplementy, zawsze wykonaj wcześniej odpowiednie testy. Powinieneś znać stężenia magnezu, wapnia i jodu, zwłaszcza jeśli dodajesz preparaty zawierające wyżej wymienione pierwiastki, unikniesz dzięki temu kłopotów związanych z przedawkowaniem. Jednakże, najważniejszymi składnikami warunkującym wzrost makroglonów są azotany, fosforany i żelazo.
Parametry, jakie powinny być utrzymane w zbiorniku z makroglonami lub w systemie wyposażonym w refugium:
* pH: 7,9 – 8,2
* Temperatura: minimalna to 70*F [ok. 21*C], optimum mieści się w zakresie 72 – 86 [22 – 30*C].
* Zasolenie: niektóre glony mogą wytrzymać duże wahania zasolenia, np. Halimeda monile, jednak staraj się utrzymać ten parametr w okolicach 1,024 (nie wszystkie makro są odporne na zmiany zasolenia, a już ryby trzymane w zbiorniku na pewno nie).
* Wapń: 400ppm – 450ppm.
* Magnez: około 1200ppm – 1300ppm.
* Jod: 0,4ppm.
* Żelazo: utrzymuj w granicach 0,1ppm.
* Azotyny: 0
* Amoniak: 0
* Azotany: optymalne stężenie dla zbiorników z makro wynosi około 10 – 15ppm. Jeśli używasz glonów głównie do filtracji, prawdopodobnie chcesz, by stężenie azotanów równe było zero.
* Fosforany: staraj się utrzymać stężenie 0,5ppm (lub zachować proporcję azotany – fosforany 20:1 lub 14:1). Zatem, w stosunku 20:1, mając 10ppm azotanów optymalne stężenie fosforanów wynosi 0,5ppm.
Oświetlenie:
Dla osiągnięcia najlepszych wyników polecamy oświetlenie o pełnym spektrum światła (temperatura barwowa między 5000K a 10000K) Moc od 2 do 4 watów na galon [czyli 0,53 do 1,06 wata na litr] wystarczy, by hodować większość gatunków makroglonów (jednak niektóre trawy morskie mogą wymagać intensywniejszego oświetlenia). Zazwyczaj intensywność źródła światła mierzona jest w lumenach, często jednak łatwiej porównywać ze sobą źródła światła pod względem mocy.
Oświetlenie wpływa nie tylko na wzrost glonów, lecz także na ich wygląd. Na przykład, krasnorost, którego barwa staje się ciemno-czewona, ma zbyt mało światła- chlorofil jest „zagłuszany” przez inne barwniki asymilacyjne znajdujące się w roślinie. Te barwniki to fikobiliny, niektóre odbijają światło czerwone, inne niebieskie (te odbijające czerwone światło to fikoerytryny, a niebieskie- fikocyjaniny).
Jeśli roślina przyjmuje barwę czerwonego wina, zazwyczaj spowodowane jest to zbyt silnym wzrostem fikocyjanin, które rosną pod wpływem zbyt dużej ilości światła niebieskiego. Najlepiej zastosować źródło światła o pełnym spektrum barw. Jeśli lubisz akwarium oświetlone na niebiesko i nie zamierzasz z tego rezygnować , spróbuj użyć mniej świetlówek o takiej barwie lub umieść glony w takim miejscu, gdzie światła o tej barwie dociera jak najmniej.
Gdy światło jest zbyt mocne, zaczyna w roślinie dominować zielony chlorofil, „zagłuszając” barwniki warunkujące czerwony i brązowy kolor- roślina staje się blada lub nawet zielona. W tym wypadku staraj się umieścić glon w miejscu, gdzie dociera mniej światła.
Podsumowując:
W artykule przedstawiliśmy kilka pomysłów, dzięki którym stworzycie w akwarium dobre warunki do uprawy makroglonów. O glony nie trzeba bardzo dbać, my również nie poświęcamy naszym zbiornikom zbyt wiele czasu. Makro są relatywnie łatwiejsze w uprawie w porównaniu do korali i delikatnych ryb. Sądzimy, że odrobina cierpliwości i poznanie podstawowych zasad wystarczy, byście dali sobie radę.
Tłumaczenie artykułu ze strony http://reefcleaners.org/ nt. podstaw hodowli makroglonów, dokonane za zgodą Autora. Tekst w nawiasach kwadratowych to moje uwagi, czasem wyjaśnienia.