AutorJacek Zalewski

Algae Scrubber – Powrót do natury cz. 3

15/05/2016

Biologia, Sprzęt, Vademecum - Akwarium, Wszystkie

Algae Scrubber – filtracja biologiczna cz. 3

Dzisiaj przedstawiamy kolejną część artykułu poświęconego naturalnym metodom filtracji biologicznej (cz 1, cz 2). Tym razem przyjrzymy się metodzie znanej pod różnymi nazwami: Algae Scrubber (AS), Algal Turf Scrubber (ATS), Glono skrobaczka, Filtr glonowy – wszystkie te nazwy są określenia metody oczyszczania wody przy pomocy glonów nitkowatych, ze związków nieorganicznych.

Początki tej metody zaczynają się w 1970 roku, od wynalezienia Algal Turf Scrubber przez Dr. Walter Adey .

Eksperyment prowadzony 8 lat w akwarium z filtracją ATS algalturfscrubber.com/parameter.htm

Dr Adey zajmował się badaniami wpływu różnego rodzaju glonów na kondycje rafy koralowej. Zauważył, że glony zapewniają „recykling” składników odżywczych w oceanach. Zwrócił szczególna uwagę na glony nitkowate, ze względu na łatwość ich uprawy oraz usuwania nadmiaru (tak jak trawnik przed domem, aby był zdrowy musi być systematycznie koszony). Prowadząc badania zaprojektował wiele konstrukcji ATS, wykorzystując je w dużych systemach akwariowych o pojemności nawet do 3000 galonów i utrzymując te akwaria w dobrej kondycji przez wiele lat.

Algae Scrubber – właściwości

Wykorzystanie glonów do oczyszczania wody w akwarium zapewnia całemu systemowi materie organiczną. Glony rosnąc pobierają z wody nieorganiczne substancje odżywcze takie jak: azotany, fosforany, jony amonowe, amoniak oraz metale: żelazo, miedź, a także CO2. Pozostawiając w toni materie organiczną będącą źródłem pożywienia niezbędnym zarówno rybom, koralom, jak też niezliczonym organizmom żyjącym w osadach (detrytus) takie jak bakterie, pierwotniaki, miniaturowe bezkręgowce czy gąbki. Prowadzi to do swoistego recyklingu utrzymującego biologiczną i chemiczną równowagę zamkniętego systemu jakim jest akwarium. Obfitość rozpuszczonej materii organicznej przyczynia się do powstania z czasem niezwykłej warstwy na skałach nazywanej przez akwarystów śluzem. Jest to cienka warstwa żywych organizmów nazywana peryfitonem na której znaleźć można gąbki, bakterie, glony, cyjanobakterir. Ciekawostką są najnowsze badania naukowców, które wykazały, że na płytszych warstwach rafy perfiton filtruje więcej wody niż fitoplankton.

Filtracja glonowa powoduje również utrzymanie stabilnego pH wody w procesie fotosyntezy pobierając CO2 a oddając O2. W prawdzie, gdy glony nie są naświetlane oddają CO2 z powrotem do wody, ale znacznie mniej niż pobrały, ponieważ część węgla z dwutlenku węgla pobierają na potrzeby budowy biomasy. Dzienny proces fotosyntezy w filtrach glonowych zachodzi podczas naświetlania glonów światłem sztucznym na przemian z oświetleniem akwarium. Gdy w akwarium światło gaśnie (jest noc) w filtrze się zapala.

Następnym ważnym aspektem stosowania filtra glonowego, jest zdolność glonów do produkcji i wydzielania wszystkich potrzebnych do rozwoju korali związków takich jak:

Witaminy: A, E, B6, B12, beta karoten, askorbinian,
Aminokwasy: kwas asparaginowy, alanina, asparaginian, glutaminian,
Weglowodany (cukry): glukoza, maltoza, ksyloza.

Po tej porcji informacji o zaletach filtracji glonowej, warto porównać ze sobą efektywność filtracji za pomocą makro glonów używanych w popularnym refugium z AS w którym wykorzystuje się glony nitkowate rosnące w filtrze samoistnie.

W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie metodą filtracji Algae Scrubber (AS) i akwaryści zaczęli udoskonalać konstrukcje filtra. Prym w tym, wiedzie forum http://algaescrubber.net/forums/forum.php poświęcone wyłącznie rozwojowi Algae Scrubber. Prowadzeniu badań nad doborem oświetlenia i jego czasu, optymalnego przepływu składników odżywczych oraz parametrów wydajności. Wypracowane przez społeczność tego forum rozwiązania zaowocowały ustaleniem wytycznych do budowy i działania filtrów DIY, o konfiguracji dopasowanej do własnych preferencji akwarysty i jego systemu.

Algae Scrubber – światło to podstawa

W typowym refugium glony mają najlepsze warunki oświetleniowe w górnych warstwach, czym głębiej – dalej do źródła światła (natężenie światła zależne jest od odwrotności kwadratu odległości.), tym wzrost maleje, a w wyniku powstawania cieni od górnych części glonów, dolne na ogół obumierają i ulegają rozkładowi. Zatem wydajna filtracja przebiega w górnych warstwach i dla uniknięcia stref gnilnych, należy kontrolować stan hodowli i zawczasu wykonywać prace pielęgnacyjne, polegające na przerywaniu i sadzeniu zdrowych fragmentów glonów. Czynności te naruszają strukturę podłoża, uszkadzając korzenie glonów i zmieniając warunki bytowania bakterii i pierwotniaków.

Wykres długości fal światła wykorzystywanego przez glony wlosowate. (Źródło: www.giss.nasa.gov/research/features/201311_kiang/fig3_324.jpg)

W algae scrubber głębokość warstwy glonów dochodzi zaledwie do 2cm. Burzliwy przepływ nieustannie porusza glonami poprawiając dostępność światła do najgłębszych warstw. Dla zachowania ciągłości pracy, oraz nie doprowadzania do zbyt długich struktur glonów utrudniających naświetlanie powierzchni ekranów, filtr zbudowany jest najczęściej z dwóch ekranów, czyszczonych przemiennie. Ekran czyści się raz na 5 – 7 dni, gdy jeden jest pozbawiony glonów (jak bardzo krótko przystrzyżony trawnik) to drugi ma już glony podrośnięte na tyle, że może przejąć funkcję filtratora. Na początku akwaryści używali do oświetlania filtrów światła jarzeniowego o barwie ciepłej 2000 – 3000K jednak, gdy NASA opublikowała wyniki badań nad naświetlaniem roślin, okazało się, że rośliny, glony i sinice najbardziej ze wszystkich chlorofili wykorzystują chlorofil a absorbujący między innymi silnie widmo czerwone 660nm.

Zawężone zakresy widma pozwoliły na wykorzystanie diod LED.

Akwaryści podchwycili pomysł i tak zaczęły się eksperymenty nad wykorzystaniem tego źródła światła do uprawy glonów. Obecnie stosuje się do naświetlania diody LED 660nm z dodatkiem LED 430nm chociaż w praktyce akwarystycznej te ostatnie nie są konieczne. Te długości widma chlorofilu a wpływają na szybkość wzrostu roślin i jak się okazało również glonów nitkowatych. Zastosowanie światła LED pozwoliło selektywnie wykorzystać energię świetlną obniżając zużycie energii elektrycznej, co się przekłada na koszty eksploatacji, a także żywotność lamp.

Algae Scrubber – odżywianie

Efektywność dostarczonych składników odżywczych, jest proporcjonalna i zależna od ciągłego wydajnego przepływu wody. W refugium wraz ze wzrostem makro glonów spada prędkość przepływu wody, do tego stopnia, że miejscami mogą się tworzyć zastoiny ograniczające wydajność filtracji.

Wygląd działającego filtra AS (Źródło: umocowane są w szczelinie rurki PCV)

Wygląd działającego filtra AS (Źródło: (Floyd R Turbo) http://www.reefcentral.com/forums/showthread.php?t=1925996&page=5)

Natomiast w AS występuje przepływ turbulentny wody wokół glonów, co przyspiesza transfer metabolitów, zwiększając ilość wchłoniętych substancji odżywczych, przy przepływie wody nie zależnym od przyrostu glonów.

Wydaje się więc, że wykorzystanie do filtracji Algae Scrubber jest bardziej uzasadnione. Niestety na rynku nie ma wielu gotowych konstrukcji, więc akwarystom chcącym prowadzić swój system zgodnie z naturą wypracowaną przez ocean i ekologicznie, pozostaje wykonanie konstrukcji filtra samodzielnie.

Algae Scrubber – podstawowe wytyczne do konstrukcji DIY filtra AS.

Wielkość ekranu filtra nie ma związku z ilością ryb, ani ilością wody w akwarium. Zależna jest od ilości dostarczanego do systemu pokarmu. Zakładając, że obciążamy system jedną kostką mrożonego pokarmu ok.3 gramy lub 10 szczyptami pokarmu płatkowego stosujemy:

Ekran oświetlany z dwóch stron świetlówką, barwa biała ciepła 2700-3000K
- powierzchnia 75cm2, 12W na każdą stronę, naświetlanie 9 godzin na dzień

Ekran oświetlany z jednej stron świetlówką, barwa biała ciepła 2700-3000K
- powierzchnia 150cm2, 24W, naświetlanie 9 godzin na dzień

Ekran oświetlany z dwóch stron LED 660nm 3W, 2cm do 5cm od ekranu
- powierzchnia 75cm2, 3 do 6 LED, naświetlanie 9godzin na dzień

Ekran oświetlany z jednej stron LED 660nm 3W, 2cm do 5cm od ekranu
- powierzchnia 150cm2, 6 do 12 LED, naświetlanie 9godzin na dzień

Do chwili pojawienia się na ekranie zielonego nalotu glonów należy:

ograniczyć ilość światła dla świetlówek – do 50% natomiast LED – do 30% przez zasłonięcie np. gęstą siatką.
ograniczyć przepływ wody na ekranie tak, aby ekran utrzymywał się w stanie wilgotnym (AS w wersji wodospadu) lub występował w jego pobliżu powolny ruch wody.
wydłużyć czas świecenia do 18 godzin.

Po pojawieniu się brązowo zielonych glonów należy stopniowo co 4 – 7 dni zwiększać przepływ wody, zwiększać naświetlanie skracając czas świecenia do 9 godzin na dzień oraz zacząć dozować żelazo (nie przekraczając poziomu 0,15 ppm)
Przepływ wody w pobliżu ekranu,

Bezpośrednio na ekran lub w odległości do 3cm

AS z ekranem pionowym w wersji wodospadu 450L/h na każde 7cm szerokości ekranu,

Najwłaściwszym rozwiązaniem jest ekran pionowy. Zajmuje mniej miejsca niż poziomy, wymaga mniejszych prędkości przepływu, nie blokuje dostępu światła do głębszych warstw.
Ekran powinien być wykonany z tworzywa sztucznego o powierzchni jak najbardziej szorstkiej – włochatej – umożliwiającej łatwe zaczepienie się zarodników glonów.

Z praktyki bardzo dobrze sprawuje się ekran wykonany z kanwy plastikowej nr 7 zmechaconej otwornicą wolframowa, zwiniętym w okrąg brzeszczotem do metalu lub nawet papierem ściernym

Kanwy różnego rodzaju są stosowane do wyszywania gobelinów. Do kupienia są w sklepach hobbystycznych lub na serwisach aukcyjnych

Praktycznym rozwiązaniem ekranu jest jego podział na dwie części. Czyści (skrobie) się je na przemian co 7 dni. Zapewniając w ten sposób utrzymanie ciągłości filtracji. Ten sposób pozwala glonom rosnąć przez dwa tygodnie, co wpływa korzystnie na efektywność filtracji.

Budowa ATSa w formie wodospadu. (Źródło: Wikipedia)

Pierwsze filtry budowane przez akwarystów zrzeszonych na forum Algae Scrubbers były konstrukcjami zewnętrznymi działającymi na zasadzie wodospadu. Woda spływała swobodnie po powierzchni ekranu, który był oświetlany za pomocą lamp fluorescencyjnych.

Kompletny – wolno stojący filtr ATS zasilany ze spływu lub za pomocą małej pompki

Powstają również konstrukcje, w których wykorzystuje się do wywołania przepływu wody, swobodnie unoszące się wokół ekranu pęcherzyki powietrza. Pęcherzyki dostarczają glonom CO2 jednocześnie wymuszając przepływ turbulentny wody przy ekranie. Początkowo do wytworzenia pęcherzyków stosowano kamienie napowietrzające, te jednak wytwarzały zbyt drobne pęcherzyki, słabo wpływające na ruch turbulentny wody, jednocześnie tworząc kurtynę drastycznie ograniczającą ilość docierającego do glonów światła. Ostatecznie najlepszym rozwiązaniem okazała się rurka z otworkami przez które wydobywa się powietrze w formie sporych pęcherzyków.

Przykład filtra UAS w którym za przepływ wody odpowiadają pęcherzyki powietrza (Źródło: algaescrubber.net/forums/forum.php)

Filtr tego typu okazał się wyjątkowo sprawny jednak ma wadę w postaci dźwięku bulgotania od wydostających się pęcherzyków. Może to być kłopotliwe, gdy akwarium znajduje się w pomieszczeniu do odpoczynku.

Bazując na doświadczeniu zdobytym przy budowie filtra zewnętrznego oraz modeli wykorzystujących bąbelki powietrza opracowałem filtr wewnętrzny.

Mój Algae Scrubber wisi na ściance sumpa, która od zewnątrz oświetlana jest lampą LED o barwie światła 660nm

Mój filtr zbudowany jest z dwóch kanw umocowanych w szczelinie rurki PCV, które czyszczę naprzemiennie. Dzięki temu zawsze, przynajmniej jedna kanwa jest porośnięta glonami.

Do wymiany wody zastosowany jest układ deszczowni w formie rury z której wypływa strużkami woda kierowana na szklaną ścianę z wysokości około 5 cm, co powoduje wtłaczanie do toni wodnej pęcherzyków powietrza, oraz chroni szklaną ściankę przed zarastaniem glonami.

Efektem pracy filtra jest taki oto dwutygodniowy ekran gotowy do skrobania.

Zapraszam do komentowania i zadawania pytań.

Jacek Zalewski

(foto nagłówka: http://www.ultimatereef.net/forums/archive/index.php/t-259984.html)

Metoda DSR (Dutch Synthetic Reefing)

24/01/2016

Jacek Zalewski

Chemia, Vademecum - Akwarium, Wszystkie

Skomentuj...

Metoda DSR (Dutch Synthetic Reefing)

Jest kilka metod utrzymywania środowiska dla mieszkańców rafy koralowej w akwariach. Większość z nich ma wspólną cechę, mianowicie konieczność okresowego częściowego podmieniania wody akwariowej, otrzymywanej przez rozpuszczenie specjalnej mieszanki niezbędnych pierwiastków w wodzie RO-DI (woda oczyszczona w procesie odwróconej osmozy i demineralizacjii). Podmiany wody są podstawowym sposobem uzupełniania brakujących makro i mikroelementów w akwarium. Otrzymywanie wody RO-DI jest procesem mało wydajnym, przez co drogim i niezbyt ekologicznym z uwagi na coraz bardziej rosnący deficyt słodkiej wody. Wymaga użycia wielu specjalnych filtrów oraz membrany odwróconej osmozy, której wydajność dochodzi zaledwie do 30%. Znaczy to, że z jednego litra wody pozyskuje się maksymalnie 300 ml wody RO, a 700 ml jest tracone.

Głównie z tego powodu akwarysta holender Glenn Fong wypracował swoją metodę prowadzenia akwarium, opartą na całkowitym zaniechaniu podmian wody i nazwał ją DSR (Dutch Synthetic Reefing). Dzięki tej metodzie uzyskał oszczędności kosztów utrzymania akwarium wynikające ze znacznego zmniejszenia produkcji wody RO-DI i zakupu specjalnej mieszanki soli morskiej. Wyszedł z założenia, że skoro głównym powodem podmian jest uzupełnianie niektórych ubytków makro i mikroelementów spowodowanych konsumpcją i filtracją, nieracjonalne jest podmienianie wszystkich elementów składających się na wodę do akwarium morskiego. Opracowana metoda jest więc w dużym stopniu ekologiczna.Metoda DSR przedłuża żywotność aparatury do otrzymywania wody RO-DI potrzebnej już tylko do uzupełniania wody odparowanej i wykonania roztworów nasyconych makroelementów stosowanych w tej metodzie.

Zbiornik Glena Fonga - autora metody DSR

Zbiornik Glenna Fonga – autora metody DSR http://dsrreefing.nl/Photogallery/

Glen Fong po wielu latach prowadzenia w ten sposób akwarium 1500L, opracował początkowo na własny użytek specjalny kalkulator w arkuszu kalkulacyjnym, ułatwiający niezbędne obliczenia wagowe lub pojemnościowe ilości niezbędnych pierwiastków dla utrzymania stałych parametrów stosowanej syntetycznej wody morskiej.

Kalkulator DSR obliczający dawki poszczególnych pierwiastków – Wersja angielska do ściągnięcia na dole artykułu. (opis kalkulatora http://dsrreefing.nl/forum/index.php?topic=403.0 – wersja angielska)

Innowacyjność metody DSR polega na tym, że wykonuje się sztuczną wodę morską tylko do pierwszego zalania akwarium, a nie za każdym razem, gdy wymagana jest częściowa podmiana wody. Potem uzupełnia się tylko makroelementy, których z czasem ubywa. Takie podejście do problemu, wiąże się jednak z koniecznością kontrolowania, ilości głównych pierwiastków – czyli tych o zawartości w wodzie morskiej powyżej jednego miligrama na jeden litr ( mg/l ). Metoda DSR wymaga przeprowadzania odpowiednio częstych pomiarów za pomocą testów, które i tak w mniejszym lub większym zakresie wykonuje każdy akwarysta.

I na tym kończy się w zasadzie inność tej metody wobec przyjętej powszechnie zasady częściowej podmiany wody morskiej (syntetycznej). Metodę DSR, można wdrożyć zarówno przy starcie nowego, jak również do działającego akwarium.

Nie byłoby to jednak takie proste, gdyby nie opracowany przez autora metody kalkulator do wyliczania korekt makroelementów. Bez tego narzędzia utrzymanie właściwych parametrów wody, byłoby raczej bardzo trudne dla przeciętnego akwarysty, a dla obeznanego z chemią wody zapewne pracochłonne. Nie bez znaczenia są także zawarte w arkuszu kalkulacyjnym zalecenia – jak dopuszczalne dobowe ilości dozowania pierwiastków – i porady, oparte na wieloletnim (Akwarium 1500 litrów prowadzone 10 lat bez podmian wody.) doświadczeniu autora. Glenn udostępnił wspomniany kalkulator i co jakiś czas wprowadza do niego aktualizacje. Dla zapewnienia powtarzalności odmierzania poszczególnych makroelementów przyjął zasada używania wyłącznie roztworów nasyconych.

Zbiornik Glenna Fonga – autora metody DSR http://dsrreefing.nl/Photogallery/

W zależności od tego, czy akwarium będzie dla ryb, korali twardych lub miękkich albo z mieszaną obsada, można w prosty sposób dostosować skład ilościowy makroelementów, jak też wzbogacić wodę w mikroelementy (pierwiastki śladowe). Do tych ostatnich jednak, należy podchodzić z pewną ostrożnością, gdyż od momentu uruchomienia akwarium – wprowadzenia życia – pierwiastki śladowe są wprowadzane do obiegu wieloma drogami, np. pokarmami, w wyniku działania bakterii, z odchodami ryb czy przez obumierające glony, z rozkładu materii organicznej. Dodawanie pierwiastków śladowych wykonuje się głównie w akwariach z obsadą korali twardych i akwariach mieszanych (klasyczne). W pierwszych występuje duża konsumpcja mikroelementów, a w drugim utrata spowodowana koniecznością stosowania bardzo wydajnych systemów filtracji.

Pewnym zaskoczeniem, przyglądając się kalkulatorowi, są zalecane poziomy takich pierwiastków jak: żelazo i mangan. Okazuje się jednak, że mają one niebagatelne znaczenie dla korali, szczególnie przy stosowaniu oświetlenia z niebieskim zakresem widma.

Dogłębnie wyjaśnił to Hans-Werner Balling w artykule zamieszczonym w miesięczniku Koral nr3 2012r (Mikroelementy: fakty i zależności)

…Niektóre źródła światła – m.in. diody LED o wysokiej temperaturze barwnej – emitują dużo niebieskiego światła o długości fal na poziomie 450 nm. To promieniowanie jest bardzo skutecznie absorbowane przez barwniki antenowe fotoukładu II. Chodzi przy tym głównie o karoteiny, które nadają koralom ich brązowe zabarwienie. Jeśli jednak fotoukład II jest blokowany przez niedobór manganu lub nadmiar miedzi, pochłonięta energia nie może zostać oddana. W takiej sytuacji dochodzi do blaknięcia. …,

… Tak więc rzekomo szkodliwy wpływ światła emitowanego przez diody LED (cechującego się wysokim udziałem światła niebieskiego) to w rzeczywistości skutek niedoboru mikroelementów. …,

… Generalnie mikroelementy, zwłaszcza żelazo i mangan, odgrywają szczególną rolę przy fotosyntezie. …

Zbiornik Glenna Fonga - autora metody DSR http://dsrreefing.nl/Photogallery/

Korale SPS w zbiorniku autora metody DSR

Uruchomienie nowego akwarium morskiego metodą DSR zaczyna się od przygotowania własnej mieszanki soli i rozpuszczenia jej w wodzie RO-DI. Do pierwszego zalania akwarium sztuczną wodą morską, należy określić potrzebną całkowitą objętość systemu, biorąc pod uwagę objętości skały, pomp, odpieniacza, itp. Jest to o tyle istotne, że nie będzie potrzebny zapas wody na podmiany. Wprowadzając do arkusza znaną ilość wody RO-DI uzyskuje się szybko informacje na temat ilości (w gramach lub mililitrach) 10 makroelementów wchodzących w skład wody morskiej. Są to elementy podstawowe wchodzące w skład każdej soli stosowanej do akwarystyki rafowej, czyli: chlorek sodu; chlorek wapnia; chlorek magnezu; siarczan magnezu; chlorek potasu; wodorowęglan sodu; stront; bor; jod; żelazo. W kalkulatorze trzeba zwrócić uwagę na przełącznik umożliwiający wybór sposobu obliczania „nowa woda / korekta” – i wybrać opcję „nowa woda”.

Po odważeniu potrzebnych składników dodaje się je bezpośrednio do wody zgromadzonej w pustym – bez skały i życia – zbiorniku lub pojemniku zastępczym i miesza do całkowitego rozpuszczenia. Przy czym cały proces przebiegnie szybciej, jeżeli woda będzie podgrzana do temperatury 25⁰ C i mieszana pompą. W wymienionym składzie występuje wodorowęglan sodu, który powinien być dodany jako ostatni, ze względu na możliwość wytrącania się osadów i stopniowo dodawany po kontroli uzyskanego poziomu KH – (dla ułatwienia można posłużyć się kalkulatorem w celu wyliczenia potrzebnej dawki ) – oraz żelazo (Fe) dodawane stopniowo do ustalenia zalecanego poziomu maksymalnie 0,15 ppm. W ten sposób wykonana woda morska jest przygotowana do uruchomienia systemu, według ogólnie przyjętych zaleceń przy zakładaniu akwarium morskiego. Czy to będzie metoda DSB, VSV, AS, Probiotyczna, czy będzie używany odpieniacz jedno pozostaje niezmienne – woda, która cały czas jest ta sama i wymaga tylko dbania o jej stabilne parametry chemiczne.

Zbiornik Glenna Fonga – autora metody DSR http://dsrreefing.nl/Photogallery/

Trochę inaczej przechodzi się na metodę DSR mając już funkcjonujące akwarium.

Należy zacząć od wykonania wszystkich dwunastu testów i zapisania ich w kalkulatorze. Będą to pomiary parametrów takich jak: Ph, zasolenie, KH, Ca, Mg, K, Sr, B, I, PO4, NO3, Fe. Dopiero potem można przystąpić do wykonania korekty zaniżonych wartości. Oczywiście, gdy ma się przygotowane potrzebne odczynniki. Przy czym wskazane jest, aby korektę zasolenia – stosując chlorek sodu – wykonać dopiero po uzupełnieniu wszystkich pozostałych soli.

Mój zbiornik po roku prowadzenia suplementacji metodą DSR

Właśnie od tego zacząłem swoją przygodę z akwarium prowadzonym metoda DSR. W styczniu 2015 roku stanąłem przed koniecznością przeniesienia 4 letniego akwarium do innego budynku. W prawdzie w tej samej posesji, ale wodę trzeba było całkowicie spuścić. Podjąłem więc decyzje, że zmienię całkowicie wystrój zbiornika i poprowadzę go właśnie metodą DSR. Pierwsze tygodnie walczyłem z wysokim poziomem PO4, co jest zrozumiałe przy restarcie. Stosowałem zalecany przez Glenn’a cytrynian żelaza i od tamtego czasu mam spokój z fosforanami i azotanami. No, chociaż nie całkiem, gdyż system filtracji mam na tyle wydajny, że podając nie płukane mrożonki nijak nie mogę tych dwóch parametrów podbić do poziomu wykrywalności (testy Salifert).

Na początku, bodajże przez pierwszy miesiąc, z ciekawości testy robiłem co tydzień. Gdy zauważyłem, że stosunek wapnia do magnezu mam stały, wynikający z dobrze dobranego składu zasypu reaktora wapnia, oraz pozostałe składniki parametrów wody są w miarę stabilne. Zacząłem robić tylko raz na tydzień test KH i na jego podstawie korygowałem odciek z reaktora wapnia, pośrednio korygując ilość Ca i Mg.

Obecnie po roku prowadzenia akwarium metodą DSR mogę stwierdzić, iż teraz jestem bardziej świadom tego jaką mam wodę w akwarium. Z łatwością wprowadzam niezbędne korekty nie zastanawiając się czy dana partia soli jest taka sama, a może inna sól byłaby lepsza. Większość testów wykonuję raz w miesiącu. Jeżeli zdarzały się problemy, to były spowodowane nie brakiem podmian, lecz niecierpliwością lub zaniechaniem pewnych typowych czynności.

Mój zbiornik po roku prowadzenia suplementacji metodą DSR. Obecność glonów spowodowana jest innymi czynnikami.

Nie wątpliwie, łatwość utrzymywania właściwych ilości makroelementów w wodzie jest zasługą udostępnionego arkusza kalkulacyjnego. Jest bardzo dobrze zaprojektowany i precyzyjny. I pokuszę się o stwierdzenie, że metoda DSR nie miałaby racji bytu, gdyby nie udostępniony kalkulator. To dzięki jego funkcjom jest możliwe tak sprawne prowadzenie akwarium rafowego.

Oczywiście, brak podmian nie zwalnia akwarysty od dbania o sprawny system filtracji oraz obserwowanie, co się dzieje ze zwierzętami. Jak chociażby przykład mojego akwarium, gdy starając się poprawić kondycję ryb zagalopowałem się z dozowaniem aloesu. Spowodowałem tym wzrost alg nitkowatych, które mają i tak łatwe zadanie do kolonizacji z racji ustawienia akwarium prawie w południowym oknie. Na dodatek przez ograniczenia budżetowe mam tylko jedną rybę zjadającą glony, co jest stanowczo za mało w tej sytuacji.

Podsumowując roczny okres prowadzenia akwarium bez podmian wody, ale według metody DSR mogę stwierdzić – jest to oczywiście moje zdanie, że nie ma to wpływu na kondycję mieszkańców akwarium rafowego, pod warunkiem, że jakiekolwiek zmiany wprowadza się powoli i stopniowo. Nie wszystko na raz, z rozwagą i zrozumieniem skutków. Reagowaniem wzmożoną częstotliwością pomiarów wody w razie problemów. Natomiast sama metoda DSR jest, aż i tylko jednym ze sposobów na dozowanie makroelementów i niczym więcej.

W przypadku pytań i wątpliwości proszę o komentarze. Postaram się odpowiedzieć.

Jacek Zalewski

Kalkulator DSR do pobrania:

Download

Bibliografia:

http://dsrreefing.nl/index.html

http://www.zeewaterforum.info/forums/showthread.php?121315-De-DSR-Methode-%28Dutch-Synthetic-Reefing%29&highlight=glennf

http://www.zeewaterforum.info/forums/forumdisplay.php?358-DSR-Dutch-Synthetic-Reefing

http://dsrreefing.nl/forum/index.php?board=4.0

http://www.reefhobbyistmagazine.com/